Het Kerkelijk Zangkoor
Door Cees Modder
Na een oproep van mevrouw Spaargaren, de echtgenote van de dominee van Aartswoud, en Mejuffrouw M. Hartog, komen op 31 juli 1927 enkele personen bijeen om een zangkoortje op te richten om daarmee op kerkelijke feestdagen enkele liederen ten gehore te brengen. Op de tweede avond, die op 6 augustus 1927 wordt gehouden, zijn er al 14 dames en 10 herenleden aanwezig. Er wordt dadelijk een bestuur gevormd.
Voorzitter: Simon Kriek
Secretaris: Mevr. Spaargaren
Penningmeester: Hendrik van Scheijen
Bestuurslid: Mevr. Zwaag-Bruin
Bestuurslid: W. Koorn
De zangvereniging is opgericht. Toch heeft men die avond nog heel wat te bespreken, want er moet nog een directeur benoemd worden. Men besluit de heer Verhoeven, onderwijzer aan de school van de Langereis, te vragen. Hij neemt de benoeming niet aan waarop men besluit om op 18 augustus een advertentie voor een directeur te plaatsen in het Nieuwsblad van West-Friesland. Op 31 augustus 1927 heeft men al een directeur gevonden. Het is de heer de Vries uit Schagen en wel voor een vergoeding van fl. 2,00 per avond. Op deze avond wordt de heer de Vries gelijk aan de leden voorgesteld en na wat te hebben gepraat besluit men maar gelijk een aanvang te nemen met de repetities.
Om toe te mogen treden als lid wordt een bedrag gevraagd van fl. 0,50. De vereniging heeft dan direct wat geld in kas, want er zijn natuurlijk ook al uitgaven. Men besluit om de 14 dagen te repeteren en de contributie bedraagt 15 cent per avond.
Het 'Kerkelijk Zangkoor' is begonnen
Op maandag 9 januari 1928 is er de eerste bestuurswisseling. Voorzitter S. Kriek treedt of en H. van Scheijen volgt hem op. Om de opengevallen plaats op te vullen is er al een nieuw bestuurslid gevonden, namelijk de heer Joh. Veerman. Die avond wordt ook besloten dat de directeur, de heer de Vries, een jaargeld krijgt van f l . 100,-.
De ontvangsten tot 30 januari 1928 zijn f l . 79,45
De uitgaven zijn fl. 51,03 .5 (5 is een halve cent)
Batig saldo dus fl. 28,41 .5
Het gaat blijkbaar goed met de vereniging want het jaar daarna krijgt de directeur een opslag van fl. 25,-. Op diezelfde avond wordt er een rooster van het aftreden en verkiesbaar stellen van het bestuur samengesteld. Ook de directeur krijgt die avond het woord en we lezen dat hij niet tevreden is over de opkomst van de leden tijdens de repetities. Opnieuw is er een bestuurswisseling. De heer Joh. Veerman is de nieuwe voorzitter geworden.
Op 27 october 1929 is in de Nederlands Hervormde Kerk te Hoogwoud het eerste officiële concert gegeven ten bate van de Diaconale Gezinsverzorging. Het is slecht weer, maar men heeft een goede opkomst. Ter opluistering is er orgelspel van Jb Rooker en orgelspel van mevrouw Spaargaren met viool van Jan Koeten. Aan het einde van de avond kan dokter Pool Sr., voorzitter van de gezinsverzorging, rekenen op een bijdrage
van fl. 60,-.
Achterste rij v.l.n.r. Mevr. Benit, Mevr. van Scheijen, Dirk Koorn,
Mevr. Van der Bel, Kees Polsma, Geert Wagenaar, Mevr. Silver,
Mevr. Bakker, Mevr. Glas, Mevr. Koeten, Mevr. Beunder en Mevr.
Toereppel. Zittend v.l.n.r. Hendrik van Scheijen, Joh. Veerman, H.
Bruin, Mevr. Zwaag, Mevr. Jonker, Willem Koorn en Mevr.
Schagen.
Een nieuwe directeur
In maart 1930 moet de heer de Vries bedanken voor het directeurschap. De reden is dat hij geen gebruik meer kan maken van het openbaar vervoer. Dit komt doordat de stoomtramlijn Wognum-Schagen in januari van dit jaar is opgeheven. Dominee Spaargaren vertrekt uit Aartswoud en daarmee ook mevrouw Spaargaren, een van de oprichtsters en bestuurslid van het 'Kerkelijk Zangkoor’.
De stoomtramlijn Wognum-Schagen bij station Lutjewinkel.
Mevr. Jonker-Pijl maakt het bestuur weer voltallig. Men heeft een nieuwe directeur gevonden in de heer Hendrik (Riekus) Bruin uit Veenhuizen. De nieuwe directeur Bruin wil met het zangkoor gelijk al aansluiting zoeken bij de Bond van Zangkoren. In de rondvraag stelt de heer W. Koorn voor om de jaarvergadering gezellig te houden door bijvoorbeeld een kop koffie met wat erbij te gebruiken. Op 30 oktober 1934 wordt mevrouw Hiltje van der Bel-Silver secretaresse. Ze zal dit tot het einde van de vereniging blijven en door haar toedoen zijn alle notulen nog aanwezig.
Dat men in die tijd subsidie krijgt van de kerk lees ik voor het eerst in de notulen van 5 februari 1935. De kerk geeft een jaarlijkse gift van fl. 50,- maar dat wordt in dat jaar teruggebracht tot fl. 25,- waardoor de vereniging nu een tekort heeft van fl. 16,77. Er wordt gevraagd of de kerk dit tekort kan aanzuiveren. Dit verzoek wordt echter afgewezen en de leden zuiveren het tekort zelf aan. De contributie gaat omhoog van fl. 0,50 naar fl. 0,60 per maand.
In 1936 heeft men meegedaan aan een zangconcours, dit is goed verlopen, maar welke prijs men heeft gekregen is niet bekend. Men gaat ook regelmatig naar de vergaderingen van de Bond van Zangkoren. De afgevaardigden van het zangkoor krijgen daar een vergoeding voor. We zijn nog steeds in 1936 als we lezen dat er geen jonge leden bij de vereniging komen. Volgens W. Koorn gaat het niet goed als er geen jonge leden bij de vereniging komen, ze mogen zich wel melden maar ze worden niet gevraagd.
Bovenste rij v.l.n.r. K. Leursen, Roel Maat, Siem Bakker,
Geert Wagenaar, Hendrik van Scheijen, Jan Maat en Willem
Tromp. Tweede rij: Louw Glas, Jan Bakker, Mevr. Beunder,
Mevr. Glas, Mevr. Speets, Mevr. Duinker, Mevr. Zander,
Jannie Tromp en Mevr. Hiemstra. Derde rij: Mevr.
Wittenburg, Mevr. Schaafsma, Ale van der Meer, Kees
Polsma, Wouter Wiltenburg, Riekus Bruin, Mevr. Hartog,
Mevr. Van der Bel en Mevr. Zweet. Zittend: Tinie de Vries,
Annie Bellis, Riet Schagen en Riet van der Bel.
Tienjarig bestaan
Het tienjarig bestaan van het 'Kerkelijk Zangkoor' in 1937 is als volgt gevierd: Men vertrekt om 8.30 uur per autobus naar 't Gooi, daarna naar Oud Valkeveen en tegen de avond naar Amsterdam, naar een bioscoop of een theater. Over een concert is nog nets te lezen. Dat concert is er wel in 1938. Men heeft het druk want op een concours te Wieringen heeft men een derde prijs behaald en in Schoorl een eerste prijs in de derde afdeling met het hoogste behaalde aantal punten. Ook zingt men dat jaar nog tijdens het 25-jarig huwelijksfeest van ds. Spaargaren. En dan zingt men natuurlijk ook nog tijdens de diensten op de kerkelijke feestdagen. Op 4 oktober 1940 besluit men te stoppen. Men heeft moeilijkheden met het verduisteren van het oefenlokaal en de verre leden mogen niet met licht op naar huis fietsen.
Het Zangkoor wordt Nieuw Leven
Op 12 october 1945 besluit men weer te beginnen, maar er wordt tijdens de vergadering ook besloten een andere naam voor de vereniging te kiezen, namelijk 'Het Zangkoor' Tien dagen later zal men een verzoek aan het kerkbestuur richten om de consistoriekamer te mogen gebruiken met vrij licht en vuur. De contributie wordt nu fl. 0,25 per week en man en vrouw uit een gezin samen fl. 0,25. leder nieuw lid stort fl. 0,75 in de kas. Op 13 december 1945, er zijn dan 13 heren en 15 damesleden aanwezig, heeft men al bericht terug van het kerkbestuur. Men krijgt toestemming het lokaal te gebruiken met vrij licht en als de kolenvoorraad het toelaat ook vrij vuur. De koster krijgt dan van de vereniging fl. 0,50 voor het aanmaken van de kachel. Ook wordt die avond besloten tot opnieuw een nieuwe naam voor de vereniging. De nieuwe naam wordt nu 'Nieuw Leven'.
In 1947 komen we weer eens aan de weet wat de dirigent eigenlijk verdient. De heer H. Bruin ontvangt dan fl. 5,50 per avond. De heer Wouter Wiltenburg vindt dat echter te weinig, maar de heer Bruin zegt in een humoristische speech dat het genoeg is. Ook in 1947 gebeurde het wel eens dat twee verenigingen op dezelfde avond hun samenkomsten hebben, zo ook op de woensdagavond. Dan houdt ook de Nutsvereniging haar avond en al is dat maar eens in de maand, op een klein dorp als Aartswoud is dat toch wel lastig. Men gaat de burgemeester vragen of dat niet anders kan. Voor alle duidelijkheid, burgemeester Dirk Breebaart is de voorzitter van de Nutsvereniging. De heer Wiltenburg is in die tijd de voorzitter van de zang. Joh. Veerman die tot 1947 voorzitter was, is benoemd tot Erevoorzitter. Men doet ook alweer mee met een zangconcours, ditmaal in Nieuwe Niedorp. Men behaalt een tweede prijs in de tweede afdeling met 289,5 punten. 300 punten geeft een eerste prijs.
Operettes
Om het bezoek naar de openbare uitvoering wat te stimuleren gaat men in dit jaar een operette opvoeren. Er is gekozen voor de operette 'De dochter van de Molenaar'. De heer Joh. Bossen doet de regie en mevrouw Wit-de Beurs doceert de dansen. In een klein café moet je dan roeien met de riemen die je hebt. Kleedkamers zijn er niet, dus wordt er aan de firma F. Peetoom (een veevervoerbedrijf) uit Winkel gevraagd om zijn vrachtwagen beschikbaar te stellen. Deze wordt dan geplaatst aan de zijkant van het toneel en men heeft daardoor een riante kleedruimte. De uitvoeringen worden gehouden op 4 en 6 januari 1948 en op 11 januari geeft men ook nog een uitvoering in café `De Zwaan' te Veenhuizen, de woonplaats van de directeur Bruin. De uitvoeringen verlopen goed en allen zijn zeer tevreden. De zangvereniging heeft er een goed jaar van, want door de operette heeft men een winst gemaakt van fl. 200,-. Om op deze manier een uitvoering geven voldeed blijkbaar goed want het jaar daarop voert de zangvereniging het zangspel 'Mijntje van Volendam' op met medewerking van de plaatselijke accordeonvereniging 'Excelsior'.
In 1949 komt er een verzoek tot medewerking aan een dorpskrant (Hier lees ik echter verder niets meer van). Ondanks de goede uitvoeringen heeft de zang blijkbaar een tekort aan geld, want in de jaarvergadering van 1949 wil de heer Bruin van zijn salaris van fl. 5,50 per avond iets laten vallen om de kas te spekken. Dit voorstel wordt echter afgewezen. De partners van leden betalen tot nu toe noodgedwongen entree, dat is niet leuk maar wel noodzakelijk. Men behaalt dit jaar de 1e prijs in de tweede afdeling op een concours te Hoogkarspel.
We zijn nu in 1950 en met de financiën gaat het nog steeds niet naar wens. De beer Ale van der Meer stelt voor om een lam in de weide te doen. De meeropbrengst is voor de vereniging (applaus). De opbrengst bedraagt fl. 30,-. In mei van dit jaar gaat men naar Bergen om tijdens een kerkdienst te zingen en daarna gaat men naar 'De Haaf' om een gasten-dag mee te maken. Er is nog een vereniging op Aartswoud, nutsvereniging 'Ontwikkeling' en die vraagt om medewerking voor een 'Bonte avond' Verder wordt hierover niets vermeld. Op initiatief van de zangvereniging 'Nieuw Leven' wordt op het gemeentehuis te Hoogwoud een bijeenkomst gehouden onder leiding van burgemeester Dirk Breebaart om een Culturele agenda te maken. Ook toen al hadden de verenigingen zeker wel eens gelijktijdig een uitvoeringsavond.
25 jarig bestaan
Op 19 maart 1952 stelt de beer Bruin (directeur) voor om zijn salaris te verlagen tot fl. 5,- per week. De Contributie gaat omhoog naar fl. 0,30 per week en A. van der Meer gaat de penningen beheren. Ook is er een nieuw bestuurslid, mevrouw Mantel-Jongejan. Het 25-jarig bestaan van de vereniging wordt in de notulen wel vermeld, maar het wordt blijkbaar niet zo feestelijk gevierd. De uitvoering is in dat jaar in samenwerking met accordeonvereniging 'Con Zelo' uit Hoogwoud.
We gaan verder naar 1954 en daar lezen we dat mevrouw Annie Zander-Bakker de directeur gaat helpen bij het instuderen van moeilijke passages. De zangvereniging heeft het druk in dat jaar. 1 maal een uitvoering, 1 maal een concours. Men zingt nu al een poos in de eerste afdeling met veelal een eerste prijs. 3 maal een kerkconcert en 1 maal meegewerkt aan een kerstdienst. Er worden blijkbaar nogal wat medailles verdiend, want er wordt al een paar maal gepraat over het maken van een kast daarvoor. In 1955 lees ik voor de zoveelste maal dat er nieuwe leden moeten worden gezocht. Het gaat al jaren niet goed met het ledental. Ook financieel gaat het maar net. Men heeft dat jaar een tekort van fl. 12,01.
Medaillekast
In 1956 doet men mee aan een nationaal concours in Zeist en behaalt met 285 punten in de 1e afdeling een tweede prijs. Ook is er een bestuurswisseling want K. Polsma gaat er uit en C. van Wijck treedt toe tot het bestuur. Men heeft op dat moment een negental herenleden en 13 damesleden en met deze groep wordt veel opgetreden. In dit jaar wordt meegedaan met het Bondsconcours en gaat men strijken met 219 punten, een 2e prijs in de Ere afdeling. De Bond voor Staatspensionering vraagt ook om medewerking voor een feestavond wegens het tot stand komen van de A.O.W.-wet. In die bond is dominee Spaargaren, voorheen van Aartswoud, zeer actief. De medaillekast is klaar. Willem Tromp stelt hem voor een kleine vergoeding beschikbaar en C. van Wijck verzorgt het interieur.
Na een uitvoering is er een tekort van fl. 50,-. Het praatje op de jaarvergadering van 1958 is dat de kastelein met de winst weggaat en de vereniging met het een verlies blijft zitten. De oorzaak hiervan is de dure balmuziek (fl. 60,-). 'En dat voor maar een paar uur, dat is te veel van het goede, terwijl de kastelein er het meeste voordeel bij heeft' Men besluit te gaan praten met de kastelein. De donateurs bijdragen gaan omhoog en wel van fl. 1,50 naar fl. 2,- per jaar voor echtparen en van fl. 0,75 naar fl. 1,- voor alleenstaanden. Op 20 oktober 1958 is het echtpaar Bruin 25 jaar getrouwd. Behalve bloemen, krijgt de heer Bruin een dirigeerstokje van de vereniging met het opschrift:
20 OCT. 'NIEUW LEVEN' 1958
Op de vergadering van 5 maart 1959 wordt voorgesteld om de heer Bruin fl. 6,- per avond te geven daar hij ook altijd de muziek betaalt. De heer Bruin vindt dit een aardig voorstel, maar stelt er geen prijs op. Einde van de discussie. Het zingen tijdens de concoursen van de Bond gaat, ondanks het kleine ledental, steeds beter. Men heeft in 1959 in de afdeling Uitmuntendheid met 223 punten het hoogste aantal punten in die afdeling, de eerste prijs. Dit is iets wat de dirigent de heer Bruin graag heeft, dus is dat wel een kroon op zijn werk. Op een zangavond wordt mevrouw van der Bel-Silver naar voren gehaald en gehuldigd. Zij wordt toegesproken door de heer Krabman van de Bond van Zangkoren voor haar 25 jarige werkzaamheden voor het koor. Er wordt haar een vulpen aangeboden. De gemeentelijke subsidie is in die jaren plm. fl. 80,-. Op de jaarvergadering van 1 april 1959 wordt voorgesteld om voor de leden met een getrouw repetitiebezoek een soort premie uit te loven. Het jaar daarop ontvangt mevrouw Grietje Beunder-Beers een attentie, ze heeft namelijk maar eenmaal verzuimd.
Ridder Bruin
De zangvereniging is in 1960 weer te concoursen geweest. In Schoorl, behaalt men een eerste prijs in de afdeling uitmuntendheid met 233 punten. Het ledental, plm. 20 leden, wordt steeds minder, men kan maar niet meer leden krijgen. De samenwerking onderling is echter prima. Tijdens iedere vergadering heeft de heer Bruin zijn woordje klaar, het gaat dan ongeveer zo: Hij bedankt eerst het bestuur voor de uitnodiging, daarna allen voor de prettige samenwerking en als sluitstuk van zijn speech dringt hij er bij de leden op aan telkens de repetitieavonden getrouw te bezoeken om zodoende de zang op een nog hoger peil te brengen.
Hendrik (Rikus) Bruin was
jarenlang dirigent van de
zangvereniging 'Nieuw Leven'.
De secretaresse over Bruin:
Wie 'Nieuw Leven' zegt, zegt Bruin en wie Bruin zegt, zegt 'Nieuw Leven'.
In 1961 wordt de heer Bruin geridderd op het op het gemeentehuis te Heer-Hugowaard ‘naar aanleiding van het belang voor het algemeen’. Ook wordt de consistoriekamer in de kerk dat jaar verbeterd. Hulde aan de heren Jef Franssen en C. van Wijck.
Tijdens de jaarvergadering van 7 maart 1962 is er een klacht van de leden: 'de medaillekast wordt telkens uit het repetitielokaal verwijderd omdat er in de winter-maanden kerkdiensten gehouden worden in het lokaal'. De voorzitter, de heer A. van der Meer, zal contact opnemen met het kerkbestuur. En tijdens de uitvoeringen in het café is het te koud in de zaal. Contact zal worden opgenomen met de kastelein, mevrouw Halfweeg. De beer Polsma neemt afscheid. Hij is vanaf de oprichting lid geweest.
In 1963 gaat de contributie omhoog en wel van fl. 1,20 naar fl. 1,50 per maand. In het jaarverslag van 1963 staat de volgende zin: 'Daarna zongen we nog een keer in de kerk, maar de stille waterlelie bleef stil, want dit nummer kon dominee Cramer niet waarderen.' (Het waarom wordt niet vermeld.)
Een nieuwe voorzitter
In 1964 is lid de heer H. van Scheijen 65 jaar getrouwd en hij wordt in dat jaar ook 90 jaar. Voorzitter Ale van der Meer vertrekt, hij gaat naar Bergen. Bij zijn vertrek wordt hem het Erevoorzitterschap aangeboden en hij mag een vierkleurenpotlood in ontvangst nemen.
Mevrouw Annie Zander-Bakker wordt de nieuwe voorzitter. Er zijn diverse moeilijkheden. Het bezoekersaantal bij de uitvoeringen loopt telkens terug. Dit is bij de meeste verenigingen zo. Als oorzaak wordt aangewezen dat 'de radio en televisie doen veel afbreuk aan het verenigingsleven en een fusie tussen twee verenigingen is ook niet altijd de juiste oplossing.’
'Nieuw Leven' op concours.
Het was een flink koor voor zo'n klein dorp als Aartswoud.
De heer Wiltenburg wil op huisbezoek gaan om zodoende nieuwe leden te winnen, maar dat geeft jammer genoeg geen resultaat. Men behaalt, met behulp van enige gastzangers, dit jaar met 231 punten een eerste prijs in de Ere afdeling.
In 1965 is er geen jaarvergadering. De toestand van de vereniging is geruime tijd hopeloos. Weinig herenleden en een slecht repetitiebezoek. Men durft geen vergadering te beleggen aangezien men vreest dat er dan stemmen tot ontbinding van het koor zullen opgaan. Toch is er door toedoen van mevrouw Zander-Bakker, met natuurlijk een paar medewerkers, nog een uitvoering. Het is een prachtige avond met veel publiek. 'Een stampvolle zaal' zo het staat in de notulen. De avond wordt gevuld met:
Mevrouw Zander-Bakker en haar 'Tienerkoor'
Een kinderoperette `de Prinses en de Varkenshoeder' En dan nog enige liederen van het uitgedunde koor 'Nieuw Leven'
Een fusie met Hoogwoud?
We zijn nu in 1966 en merken dat het kerkbestuur het lokaal, de verlichting en de verwarming nog altijd gratis geeft. Op vrijdag 22 april speldt de secretaris mevrouw H. van der Bel-Silver, in aanwezigheid van de heer Krabman van de Bond van Zangkoren, de heer Bruin het insigne op voor het vele werk dat hij in de afgelopen 40 jaren op het gebied van de zangkunst heeft verricht. Het zangkoor van Hoogwoud komt met een voorstel tot fusie. De besturen zijn het in grote lijnen met elkaar eens. De contributies van beide verenigingen zullen worden aangepast. Hoogwoud heeft geen dirigent meer en de heer Bruin wil de nieuwe vereniging nog wel een poosje helpen tot men een andere dirigent heeft gevonden. Men gaat week om week of maand om maand de repetities houden in Aartswoud en Hoogwoud. De Aartswouder leden zijn voor een fusie, maar er komt een laconiek telefoontje van Hoogwoud dat het niet doorgaat.
In 1967 heeft men het weer over de balmuziek, voor een paar uurtjes moet men fl. 125,- betalen. 'En in plaats van muziek is het een oorverdovend lawaai, waarbij men niet in staat is iemand te verstaan.' Er is nog iets dat opgelost moet worden. De heer Bruin gaat in het Centrum van de Heer-Hugowaard wonen en heeft geen eigen vervoer. Dit had hij vanuit Veenhuizen ook al niet maar toen werd hij veelal gehaald door de heer Cor Potgieser. Nu hij verder weg gaat wonen wordt dat moeilijker. Maar ook hiervoor komt een oplossing, de heer Jef Franssen biedt aan de dirigent op te halen. Op 1 april 1967 bestaat het koor 40 jaar. Dit moet natuurlijk gevierd worden, ondanks dat het niet goed gaat met de vereniging. Eerst een optreden van `Nieuw Leven' met de medewerking van enkele Hoogwouder heren. Dan het `Tienerkoor' o.l.v. mevrouw Zander. Voor de pauze voert burgemeester Dirk Breebaart het woord. Na de pauze een optreden van 'Het Andijker Jeugdorkest'. Daarna zijn er nog enkele sprekers: de heren Hellinga van het 'Gemengd Koor' van Hoogwoud en de voorzitter van de Bond van Zangkoren. Ook mevrouw Beunder en mevrouw van der Bel worden in de bloemen gezet. Zij zijn al lid vanaf de oprichting.
Maar goed gaat het niet met 'Nieuw Leven', er is aan geld nu geen gebrek, maar wel aan leden. Het ledental loopt steeds meer terug.
Het einde
Op de vergadering van 7 februari 1968 is echt alles in mineur, behalve de kas dan, maar zonder leden doe je niets. Op 15 oktober 1968 zijn directeur Bruin en 11 leden aanwezig in het repetitielokaal teneinde een beslissing te nemen omtrent het voortbestaan van de vereniging. Opheffen gaat de leden toch iets te ver. 'Er wordt besloten om ons koor voorlopig te bevriezen. Dit houdt in dat het bestuur eerst de lopende zaken kan regelen.' Maar het is toch het einde van zangkoor:
'NIEUW LEVEN’
