Jan Roosje
Door Bep de Haan-Appel
Johannes Petrus Roosje, roepnaam Jan, werd geboren 26 februari 1915 in Hensbroek. Door zijn huwelijk, op 22 mei 1939, met Afra Catharina Konijn (in de dorpsmond Afie genoemd) verhuisde hij naar Spanbroek. Ze gingen wonen aan de Wipbruglaan en Jan ging werken op de Zomerdijk bij de Schippers. Het was daar dat hij in contact kwam met de wapendroppings op de ‘Mandrill’. Zijn zwager Muus Konijn die inmiddels bij hen ‘in de kost was’ zoals dat toen genoemd werd, kwam er op deze wijze ook mee in aanraking. Toen er een sectie moest worden gevormd, maakten Jan en Muus daar deel van uit. Vooral in die laatste maanden van de oorlog werden ze heel vaak ingezet.
Trouwfoto van het bruidspaar Roosje Konijn
17 februari 1945 gebeurde het
Op 17 februari 1945 kregen Jan en Muus opdracht van hun commandant om met 6 mensen naar Oostwoud te gaan. Daar was een Engelse piloot gedropt. De Grüne Polizei van Medemblik en de Landwacht waren op zoek naar deze man. De piloot was inmiddels in veiligheid gebracht door een boer die daar woonde. Dezelfde boer was de Grüne Polizei daarna heel behulpzaam bij het zoeken, maar zorgde wel dat ze een andere kant op gingen.
De groep van Roosje had als opdracht gekregen de Landwacht van de weg af te houden.
Ze gingen op de fiets van Spanbroek naar Oostwoud. Daar werden ze aangehouden door een groep Duitse militairen. Een van de sectieleden van J. Roosje was gekleed in het leer vanwege zijn ischias. Men vond dat verdacht en wilde hem meenemen. Daar had deze man natuurlijk geen zin in, hij trok zijn revolver en schoot. Een Duitser werd geraakt en door het ontstane tumult wist de man die had geschoten te ontkomen, maar kreeg natuurlijk wel een Duitser achter hem aan. De andere leden van de groep, waaronder Jan Roosje, hadden zich inmiddels in een diepe walkant verscholen. De man in het leer voegde zich ook bij hen en de Duitsers bleven verder op een afstand, waarschijnlijk uit angst dat de groep daar aan die slootkant groter en sterker was dan zijzelf. Er werd over en weer geschoten en doordat een van de leden wel zijn hoofd diep genoeg had maar niet zijn achterste, werd hij in zijn zitvlak geraakt. Gelukkig alleen twee vleeswonden.
Doodgeschoten
Maar met Jan Roosje liep het veel slechter af: hij werd in het hoofd getroffen en was op slag dood. De andere leden van de ondergrondse wisten daar uiteindelijk toch weg te komen richting Twisk. Toen ze zich daar onder de mensen voegden, was het voor de Duitsers heel moeilijk om ze op te sporen omdat ze in burger waren. De gewonde man heeft ergens een fiets kunnen lenen en is bij Langedijk aan de Hoogwouder Gouw verzorgd. Later is hij vervoerd naar de Rafaëlhoeve van de familie J. van Diepen te Hoogwoud en is daar drie weken verpleegd. Jan Roosje had geen papieren bij zich, zodat de Duitsers niet konden achterhalen wie de dode was. Drie dagen lang hebben ze zijn stoffelijk overschot in de tuin van de Ortskommandant in Medemblik laten liggen. Ze hoopten op die wijze de andere leden van de groep te kunnen pakken. Ook hebben ze op diverse plaatsen een foto van Jan Roosje laten ophangen, onder andere bij Kuijpers de manufacturier in De Weere. Na de drie dagen in de tuin te hebben gelegen is Jan Roosje in Medemblik begraven. Op 23 mei 1945 is hij met militaire eer herbegraven op het R.K. kerkhof te Spanbroek. ‘In felle strijd voor Neerland’s vrijheid is hij een heldhaftige dood gestorven’, staat op zijn bidprentje te lezen. Weer had de oorlog een slachtoffer gemaakt. Hij was nog maar 30 jaar oud.
Manus Hofland, de maat van Jan Roosje, omschrijft hem als een doodgewone man die kracht uitstraalde en zijn werk heel serieus nam.
Bidprentje Jan Roosje
Monument
Ter nagedachtenis aan de gewelddadige dood van Jan Roosje werd kort na de oorlog een paaltje, met naamsvermelding, op de plek van zijn overlijden geplaatst. Circa twintig jaar geleden is daarvoor door de broer van Jan, Nol Roosje, een houten kruisje in de plaats gezet.
Op 2 mei 2003 heeft in Midwoud een wandel- en fietspad de naam gekregen van J.P. Roosje. Bij de onthulling van de naam was niet alleen de broer van Jan Roosje, Nol, aanwezig maar ook andere familieleden en twee maten vanuit de oorlog: Manus Hofland en Puck Stam. Manus Hofland heeft zich altijd ingezet om een echt monument te laten plaatsen in Oostwoud ter nagedachtenis aan zijn strijdmakker. Door inschakeling van de Dorpsraad van Oostwoud is dat gelukt en is het gemeentebestuur akkoord gegaan. Het monumentje is op 4 mei 2005 door Burgemeester IJsselmuiden onthuld en zo is na zestig jaar rechtgedaan aan Jan Roosje en staat zijn naam voor altijd vermeld, op dat hij nooit zal worden vergeten.
Onthulling van het monument aan de Broerdijk in
Oostwoud op 4 mei 2005.
Burgemeester Frank IJselmuiden geeft uitleg aan de Schotse vlieger
Henry Radcliffe over het monument.
Deze vlieger in veiligheid te brengen was de opdracht van Jan Roosje
en zijn maten die bewuste 17de februari 1945.
Jan de Groot en de wethouders Jan Burger en Kasper Gutter kijken mee.
