Accordeonorkest Excelsior uit Aartswoud

Deel 2

Door Cees Modder

Al in 1939 bestond er in Aartswoud een mandolineorkest. De dirigent daarvan was Roelof Wassenaar uit Hoorn. Wanneer het orkest werd opgericht, wie er in het bestuur zaten en hoe het draaiende gehouden werd is niet bekend, want notulen daarvan zijn nog niet te vinden. Het was een flinke en bloeiende vereniging. Maar in de jaren hierna kreeg het accordeon meer en meer de aandacht. Hoe kwam men aan die instrumenten? Het was oorlog en veel geld was er niet. Maar er was wel wat te ruilen en dan waren er natuurlijk altijd wel mensen die ze ook kochten. Dan komen we aan het eind van de oorlog, er zijn meer accordeons en de mandolines liggen stil en men wil toch in groepsverband muziek maken. Deel 1 van dit artikel is gepubliceerd in onze uitgave van 2011 Dagelijks brood.

1983. Het eerste concert onder leiding van Henk Schaafsma.

Achter: Tiny Posch en Piet van der Kreeke.

Midden: Annie Hopman-Kort, Marian v/d Kolk-Honingh, Lou de Beurs, Harry Boelis, 
Netty Wittekoek-Bijhouwer, Genda Buurs-Leguit,

Ludy Dijkstra-Ton, Henk Schaafsma, Gert Jan Bossen en Anneke Schaafsma-Tor.

Voor: Wil Kok-Kooy, Cor Beemster, Marian Robert-Schenk, Geja Blokker-Coljee, 
Tiny Rol, Jan Penning, Emmy op de Kelder,

Lida van Stralen-Heinsbroek, Mery van Woesik en Netty Meester-Schenk.

 

In 1982 stopt Roelof Wassenaar als dirigent. Henk Schaafsma, lid vanaf 1958, gaat een 3-jarige dirigentencursus volgen, maar begint gelijk te dirigeren. Als Wassenaar eens ziek is of hij kan om een of andere reden niet dan neemt Henk al de leiding. Hij heeft eerst les gehad van Jan Koeten uit Aartswoud en is daarna gaan spelen bij Con-Zelo. Hij kwam in 1958 naar Excelsior, is nog secretaris geweest van de vereniging en nam dus bij het afscheid van Wassenaar de dirigeerstok over.

De club oefent alweer enige tijd in de oude openbare school, die nu er een nieuwe school staat niet wordt verwarmd. Het is oktober en men is het zat, het is koud in de lokalen, ze gaan naar café de Stompe Toren om met de nieuwe eigenaren te praten (Ger en Riet Marx en Jan en Tilly Olthof namen gezamenlijk het café over). Ze kunnen weer naar hun oude stek, het is er goed warm en er is koffie.

De muziekstijl verandert ook in de loop van de jaren, het was eigenlijk uitsluitend serieuze muziek, nu wordt het een lichter genre. Bij een jubileum van één van de leden is er altijd een optreden van Excelsior. Dit gaat ook gebeuren bij Piet en Gré van der Kreeke. Ze waren vijf en twintig jaar getrouwd, dus ook daar aan het spelen. Maar……….met Piet als drummer. Op 12 maart 1983 is de eerste uitvoering onder leiding van Henk. Het verloopt goed. Tijdens het concert wordt de heer Wassenaar benoemd tot eredirigent. Ook wordt hem dan een standaard met een muziekpenning met daarop een inscriptie en een oorkonde overhandigd, hetgeen hij zeer op prijs stelt. Er komen in dat jaar, na de jaarlijkse uitvoering, zomaar drie naakte mannen in de zaal. Wat natuurlijk heel wat hilariteit meebrengt.

Aparte ervaring

Een aparte ervaring is wel het spelen in zorgcentrum Leekerweide in Wognum. De luisteraars zijn daar aan het dansen gegaan op muziek van Gershwin en op populaire Ouvertures. Ook komen ze op het toneel tussen de spelers. Er staat in de notulen dan ook: ”We hebben evengoed een mooie, maar ook emotionele middag gehad”. De club trad in dat jaar in totaal negen maal op plus nog een concours en een uitvoering.

Het 40-jarig jubileum wordt eerst door en voor de eigen leden gevierd. Op 20 oktober 1984 in café de Stompe Toren is er een avond georganiseerd met allerlei spelletjes, hapjes en een borreltje en natuurlijk dansmuziek. Een heerlijke avond en voor herhaling vatbaar. Het concert voor het 40-jarig jubileum wordt gegeven op 9 maart 1985. Het is een goede en mooie avond met veel oud-leden. Alleen Henk is plotseling verdwenen. Hij komt terug met bloemen voor het bestuur, voor het vele werk wat door hen gedaan was. Na de pauze is er een optreden van Jan en Gré Krul met medewerking van Anton Schermer.

Er wordt steeds eerlijk geschreven over hun optredens. De meeste keren is het; het ging goed, dan is het, het ging matig of het was slecht of we moeten meer oefenen, we hadden wel foutjes maar het ging lekker en dat kregen ze allemaal te horen op de jaarvergadering. Bij het volgende jaarlijkse concert dat ze geven, hebben ze allemaal nieuwe uniforme kleding aan.

Henk doet examen

We zijn in 1987 als door Henk Schaafsma wordt gevraagd of ze met hem willen optreden in Alkmaar voor zijn dirigentenexamen. Ze zijn daar al eens eerder geweest om te spelen onder leiding van Henk. Hij kreeg toen direct commentaar en nieuwe, soms heel andere richtlijnen wat bijzonder interessant en ook voor de spelers zeer leerzaam was. Ze vinden het dan ook heel gewoon om met hem mee te gaan. Henk is geslaagd. Excelsior heeft nu weer een echte dirigent voor het orkest staan.

Een jaar later krijgen ze bericht dat hun eredirigent Roelof Wassenaar is overleden. Hij was al een paar keer niet meer op de concerten aanwezig geweest. Wassenaar was vanaf de oprichting dirigent bij Excelsior.

Ook worden ze in 1988 lid van de Novam (Nederlandse Organisatie voor Accordeon en Mondharmonica), dit omdat ze dan ondersteuning voor hun uitvoeringen kunnen krijgen en ook voor de keuze van muziekstukken en natuurlijk de concoursen.

De feestjes die men af en toe voor leden plus aanhang organiseert, worden nu ook anders. Deden ze dat tot nu toe alleen in de avonduren (bowling en/of een barbecue), ze gaan nu op de fiets een hele dag uit. Elk jaar wordt dat door weer andere leden georganiseerd, en dat doen ze niet alleen in de kop van Noord-Holland, ze gaan ook met de auto naar Friesland en daar verder op de fiets. Prachtige tochten maken ze en ze zien veel. Eén van de leden wilde nooit naar Texel. Men maakte er toen een verrassingstocht van en wel naar …. Texel.

Henk Schaafsma.

De optredens en vooral die in bejaardenhuizen nemen fors toe. Het ledental blijft voldoende, er gaan er wel enkele af, maar er komen ook steeds weer anderen voor terug en steeds met evenveel inzet en plezier. Er wordt ook nog steeds meegedaan aan concoursen, zoals in Hoogwoud maar ook bij Vita Nova in Alkmaar, De Goorn en Opmeer.

Excelsior olv Henk Schaafsma.

Drie leden gehuldigd

Het is nu 11 maart 1989 en tijdens een concert in maart worden drie leden gehuldigd. Annie Hopman-Kort en Wil Kok-Kooy zijn beiden 25 jaar lid van de vereniging en Henk Schaafsma al 30 jaar, waarvan ook al wat jaren als dirigent. Henk wordt verrast met een foto van het gehele orkest.

Het orkest zal op 26 april optreden in Schoorl. Daar aangekomen is er niemand, het gaat gewoon niet door. Maar het kan wel op 3 mei en dat is ook al in de bladen gepubliceerd, maar veel leden kunnen dan niet en dirigent Henk is dan ook nog jarig. Goede raad is duur. Geja zal het proberen te regelen en het resultaat is dat Cor Beemster, Piet v/d Kreeke, Geja Blokker, Annie Hopman en Tonny Butter de muzikanten zijn. Ze spelen oude nummers, er wordt ook nog gedanst en Jan Hopman doet wat West Friese voordrachten.

Zoals bij zoveel verenigingen worden in 1989/1990 originele statuten gemaakt die door de notaris moeten worden vastgelegd en dan moeten ze ook nog worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Ook wordt er weer gesproken over een andere piano.

Nag effe un deuntje toe

Mede daardoor komt er een groepje ‘Nag effe un deuntje toe’. Het bestaat uit vijf wisselende accordeonisten aangevuld met Piet v/d Kreeke (drums) en Marian Honingh (piano). Het eerste optreden was bij de profronde ‘Toer de Waard’ en de volgende op een zomeravondmarkt in Winkel. Het is een succes en er komt geld in het laatje. Met subsidie van de provincie en de gemeente en dan nog met een flinke eigen bijdrage kan de piano besteld worden. Maar nu een nieuwe. Deze rijkdom wordt op 22 november feestelijk en met champagne ingehaald. Op het eerstvolgende concert is het een verademing om te spelen en te luisteren en wordt er met succes een solo gespeeld op de nieuwe piano. De muziekkast voor bladmuziek is een puinhoop, die wordt in orde gemaakt. Vrijwilligers zijn daar een aantal avonden mee bezig geweest en daarna is het Wil Kok die de zorg ervoor heeft en zij alleen mag in die kast komen.

We zijn nu in 1991 en de optredens van ‘Nag effe un deuntje toe’ groeien zo gestaag dat men overweegt met twee groepen op te treden. Als je nagaat dat ook het gehele orkest nog diverse optredens verzorgt, dan weet je dat de leden veel over hebben voor hun vereniging. De piano is afbetaald en men praat over een nieuw drumstel. In 1993 heeft de ploeg een recordjaar van optredens, 9 maal met het gehele orkest en dan nog 5 met ‘Nag effe un deuntje toe’.

Vijftigjarig bestaan

We gaan naar het vijftigjarig bestaan van de vereniging op 25 maart 1995. Eerst is er een reünie in het café vanaf zes uur. Er waren ± 25 oud leden en daarbij alle leden plus de aanhang, dat was dus een leuke groep om lekker mee te eten. De eerste voorzitter (Klaas Hemke) en de eerste penningmester (Frans May) waren ook van de partij en om 8 uur was er een zeer geslaagd concert in de kerk van Aartswoud.

Kijken we naar de ledenlijst die op het programma staat, dan zien we dat Excelsior wel een Aartswouder vereniging is, maar dat er geen enkel lid meer woonachtig is in Aartswoud. Ze spelen die avond ook oude nummers en vertellen daar hun herinneringen bij. Ze spelen dan ook ‘The Night of the Proms’ dat ze jaren daarvoor o.a. speelden in Rotterdam, Antwerpen en Londen. Jan Hopman doet nog even voor hoe men vroeger naar de club ging. Hij komt op de fiets, met een kist achterop waar de accordeon in moest, de kerk binnen.

De ‘koude kant’ van Excelsior doet ook mee. Met het nummer ‘Funny Wasbord’ krijgt het orkest assistentie van twee wasvrouwen ‘Jannetje en Jacoba’ (Jan Hopman en Jaap Wittekoek), die veel succes hebben op hun wasborden.

Jannetje en Jacoba, met 'Funny Wasbord'.

Ook worden die avond maar liefst acht leden gehuldigd omdat ze 25 jaar en meer lid zijn van de vereniging. De gehuldigden zijn Henk Schaafsma, Annie Hopman-Kort, Gerda Buurs-Leguit, Marion v/d Kolk-Honingh, Marion Robert-Schenk, Geja Blokker-Coljee, Wil Kok-Kooy en Netty Wittekoek-Bijhouwer. Henk krijgt die avond een dirigeerstokje met inscriptie.

Leden en oud-leden op 25 maart 1995.

Kas gestolen

Een domper op de avond is wel dat de kas wordt gestolen. De club wordt daardoor ± 1.500 gulden armer. Het is eerst in kleine kring bekend om reden dat het concert niet mag mislukken. Maar als het na afloop eenmaal bekend is, gaat iemand spontaan met een bloempot het publiek langs om de pijn bij de vereniging wat te verzachten. Het brengt zo ±ƒ400.-- op. De leden lappen allemaal nog wat bij en men gaat weer verder. Wat een pracht van een vereniging is Excelsior.

           

Later in dat jaar gaan de leden in eigen kring het jubileum nog even vieren door naar een Chinees restaurant te gaan in Medemblik. Geja Blokker-Coljee wordt extra gehuldigd want ze heeft 25 jaar zitting in het bestuur.

De vereniging heeft het nog steeds druk met optreden. Bijvoorbeeld tweemaal op een middag optreden met ‘Nag effe un deuntje toe’, dat gaat dan wel met verschillende accordeonisten maar Piet van der Kreeke is er als drummer altijd bij. Bij die optredens is niet altijd een piano aanwezig. Ze nemen dan vaak hun eigen piano mee en dat betekent weer, je moet vervoer en mankracht hebben.

Ook gaan ze dat jaar weer ‘te concoursen’. Ze vertrekken al om 8 uur richting Dieren, spelen en luisteren daar en gaan dan met een tevreden gevoel en 254 punten in de tweede afdeling weer huiswaarts. Ondanks dat er geen leden in Opmeer woonachtig zijn, doen er bijna alle jaren wel wat leden mee met de Rabo sponsorfietstocht in Opmeer.

Club draaiend houden

In de notulen van februari 2000 is te lezen dat er bij het koffieconcert ook Aartswouders zijn die de weg naar Excelsior hebben gevonden. Komt dat door de strooibiljetten die Evert Huiberts rond gebracht heeft? Ze besluiten gelijk om daarmee door te gaan. Van alles wordt geprobeerd om de club goed draaiende te houden. Ze hebben een interview bij Radio Hoorn en met ‘Nag effe un deuntje toe’ draagt Annie Hopman Westfriese gedichten en verhaaltjes voor. Bij het jubileum van burgemeester de Leeuw zijn ze allemaal aanwezig om een goed concert te geven. Met de Bonte Avond in Op 7 april 2002 wordt Henk in het zonnetje gezet. Hij is dan 20 jaar dirigent en krijgt een gegraveerd kristallen glas aangeboden. Voor het oefenen is het toneel eigenlijk te klein en bij een concert is het eigenlijk ook niet te doen; men zit veel te krap en kan eigenlijk niet altijd voluit spelen. Er wordt naar een andere locatie gezocht maar gelukkig voor Aartswoud wordt die niet gevonden. Over de gezelligheid wordt echter niet geklaagd, en ze blijven ook liever hier. Toch schijnt het minder te gaan met de club. De groep wordt ouder, er komen steeds meer absenten en ook komen er kwaaltjes bij de leden en jongeren komen er niet bij. En als je 3 of 4 leden mist bij een repetitieavond dan is het lastig repeteren. Je komt de oproep om altijd te komen repeteren steeds vaker tegen in de notulen. Maar het is nog steeds zo, een ieder doet zijn best.

Ook Piet v/d Kreeke wil stoppen als hij 65 wordt en dat is al datzelfde jaar. Maar hij wordt dan ‘gastlid’ en zal dus in de toekomst met de concerten blijven helpen. Nu ze geen drummer meer hebben kan het drumstel wel weg, dat geeft ook wat ruimte in het café. Piet neemt het over en blijft dus net zoals hij bij Excelsior begonnen is, ‘gastlid’ met een eigen drumstel.

Henk stopt

In het seizoen 2003/2004 geeft Henk aan te willen stoppen met dirigeren. Als reden noemt hij dat hij er geen voldoening meer aan heeft, het niveau loopt terug en hij mist de motivatie bij de spelers. Op de ledenvergadering van 18 september wordt er van alles besproken en dan besluit Henk om er direct mee te stoppen.

Goede raad is duur en hoe nu verder? Ze zijn al aan het bellen geweest, maar nu komt alles in een stroomversnelling. Er zijn 21 personen gebeld voor er iemand bereid is om eens te komen praten. Op 8 oktober 2003 komt Heleen Manie-Faber uit Julianadorp voor een gesprek. Alle leden zijn aanwezig. Na een praatje gaan ze ook nog even repeteren. Het gaat lekker en Heleen wordt de dirigent. Uitgerekend op de avond dat het bestuur bijeen zou komen om te praten over het opheffen van de vereniging.

Dirigente Heleen.

Gouden Meid krijgt lintje

We komen nu op 29 april 2004. De groep gaat naar het gemeentehuis van Nieuwe Niedorp waar Geja (U weet wel de ‘Gouden Meid’) tot haar verrassing wordt benoemd tot lid van de Orde van Oranje Nassau. Er is nog een leuk feestje in het kerkje van Burgerbrug en wel voor Annie Hopman-Kort. Ze wordt dan 60 jaar en nodigt daarom zestig personen uit. Ze is ook 40 jaar lid van Excelsior en daarom komen er nog 40 personen bij. Het wordt een prachtig feest.

Het koffieconcert dat ze willen houden op 27 juli 2005, willen ze ondanks de vele moeilijkheden een extra tintje geven vanwege het 60-jarig bestaan. Maar het moet worden uitgesteld vanwege ziekte en een blessure. Maar door gaat het. In maart 2006 worden alle oud leden weer uitgenodigd en men maakt er een goed concert van. Ook zijn er weer jubilarissen Geja Blokker 35 jaar, Nettie Meester en Marian v/d Kolk 30 jaar.

Moeilijkheden

In de jaarvergadering van 2006 begint men positief, maar er zijn moeilijkheden. Te weinig leden, te veel zieken en te veel afberichten. Doordat er weinig leden zijn, wordt alles wat te duur per lid. Er wordt gepraat over een goedkopere locatie of om de veertien dagen een repetitie, men weet niet goed hoe, maar ze gaan het toch weer proberen, ook Heleen is er voor, desnoods tot de zomervakantie.

In januari 2007 is er een buitengewone ledenvergadering. Er blijven moeilijkheden en de vraag is: “Moeten we nog wel doorgaan?” De opkomst is het laatste jaar slecht en om zo door te gaan is niet haalbaar. Wat nu? Als je iets opheft, komt het niet meer terug en het is en blijft een gezellige ploeg. Dan gaan we maar op de recreatieve toer. Ze besluiten leuke en gemakkelijke stukken te zoeken en één keer in de maand te gaan repeteren. De NOVAM kan worden opgezegd. Heleen wordt ingelicht over de plannen. Men gaat niet meer bij de donateurs langs voor een bijdrage, want concerten worden niet meer gegeven. Ze gaan dit proberen tot de zomervakantie.

Afscheidsconcerten.

Ze gaan door met één keer in de maand repeteren, maar toch lees je later dat op die manier repeteren de leden niet naar de zin is. Ze gaan over op tweemaal in de maand en geven toch weer een optreden met het smartlappenkoor uit Nieuwe-Niedorp. Er zijn leden die het toch nog niet naar de zin is, dat weinige repeteren. Maar het kan niet anders, alleen als de groep gevraagd wordt een concert te geven, wordt er iedere week gerepeteerd.

Wat ook nog steeds doorgaat, en dat al vanaf 1965, is het Sinterklaasfeest vieren. Altijd heel gezellig en met veel plezier. Ook het jaarlijkse uitstapje van de leden met aanhang gaat steeds door. Daar worden ook altijd verslagen van gemaakt en dan merk je toch wel dat je veel dingen op één dag kunt bezoeken hier in West-Friesland. En dan natuurlijk niet te vergeten de aanhang van de leden. Velen zag je ieder jaar weer en een paar daarvan wilden ook wel eens meedoen. Op het laatste koffieconcert werden ze dan ook aangekondigd als duo de twee Jees (Jaap Wittekoek en Jan Hopman), ze speelden op een wasbord.

Met pensioen

We komen nu aan de jaarvergadering van 26 mei 2010. Er zijn maar een paar punten, er is een schrijven van de gemeente Opmeer over het stopzetten of verminderen van de subsidie. Dit punt is niet meer aan de orde, want ze gaan stoppen. Punt 7: Hier gaat het om: “Wel of niet een afscheidsconcert?” Veel animo en motivatie is er niet. Toch gaat men het proberen maar dan niet te lang wachten. Dit koffieconcert wordt gegeven op 17 oktober 2010 in café De Stompe Toren.

Op de aankondiging staat dan:

 

Accordeonvereniging ‘Excelsior’

bestaat 65 jaar en gaat met pensioen.

 

Het is geen gemakkelijk concert voor de leden, maar ze kunnen er met voldoening op terugkijken. Een volle zaal en een staande ovatie werd hun deel. De recensent van de krant (welke krant?) schreef het volgende:

De club had bij de opheffing nog de volgende leden:

	Lid vanaf:
Barbara Kelder-Quick	1979	Midwoud
Wil Kok-Kooy	1963	Twisk
Annie Hopman-Kort	1963	Burgerbrug
Netty Meester-Schenk	1976	Lutjebroek
Geja Blokker-Coljee	1970	Nieuwe-Niedorp
Alie Huisman-Tuinman	2001	Bovenkarspel
Netty Wittekoek-Bijhouwer	1969	Winkel
Marianna Mittelmeijer-Thepen	2002	Nieuwe-Niedorp
Meine Bijker Den Helder (gastaccordeonist)
Bets v. Westen-v.d. Wal	2007	Anna Paulowna
Tiny Koopmans-Moeijes	1989	Sijbekarspel
Marian v.d. Kolk-Honingh	1969	Schagen
Piet v.d. Kreeke	1975	Schagen
Heleen Manie-Faber (dirigent)	2003	Julianadorp

Bron: Notulen van Excelsior

Foto’s: Archief Cees Modder